De schrijfwijzen van onze naam vóór 1600 zijn altijd met een "m": Lamsin, Lampsin, Lampsins, Lampsyns (Mannekensvere), Lamsins, Lamsen, Lamssen (Woumen), Lamssens (Roeselare), Lampsen, Lampsens, Lamsyns (Westkapelle) en Lamsens.
In de parochieregisters (~1600 à 1796) zien we de vormen met een "m" stilaan evolueren via Lansin (Lissewege) en Lansins (Torhout) naar Lanssens, Lansens, Lansen en Lanssen. Af en toe duiken echter éénmalige varianten op. Zo zal het wellicht een tandeloos vrouwtje geweest zijn dat de naam dicteerde als Lamphens (Torhout). In bepaalde streken was de uitspraak blijkbaar Langsens (Lissewege), Lanxens (Ieper), Lancksens (St-Kruis-Brugge), Lanshens (Koolskamp), Lansschens (Ardooie), of zelfs Lanse (Bergen-op-Zoom). En dan kon elke pastoor uiteraard nog schrijven naar eigen inzicht: Lancen (Kortemark), Lancens (o.m. Ruiselede), Lancins (Lissewege), Lance (Bergen-op-Zoom), Landsens (Zelzate), Lantsens (o.m. Zwevezele), Landtsens (Bovekerke), Lantssens (Oostkamp), Laensens (Wingene), Lanses (Menen) en Lanzens (Vlissegem). Die van Mannekensvere had overigens veel fantasie toen hij noteerde Lampsinck. En tot slot vinden we in Torhout verwarring met Jansens en Janssens!!
Dat maakt samen 39 schrijfwijzen.
Sommige schrijfwijzen zijn eenmalig, andere sterven uit. Op die manier blijven er vandaag slechts vijf afstammende naamvormen over: Lanssens, Lansens, Lanssen, Lansen en Lamsens
2. DE OORSPRONG VAN ONZE FAMILIENAAM.
Onze alleroudste voorouders vinden we in de Stam Zwevezele, waar we tussen 1460 en 1630 in vijf generaties de familienaam zien evolueren van Lamsin, over Lamsins en Lampsins naar Lamsens en Lanssens. Nog vroeger, in 1335 te Zwevezele, vinden we 'Lamsin' als vóórnaam. In 1398 wordt in Brugge een wezerijakte opgemaakt bij het overlijden van Lamsin Lamsinszuene. De oudste vorm 'Lamsin(s)' is dus met zekerheid afkomstig van de voornaam 'Lamsin', en door verzwaring van de m (bilabiale occlusief) ontstond de uitspraak 'Lampsins'. Volgens dè autoriteit bij uitstek, dr. Frans Debrabandere, is de voornaam Lamsin op zijn beurt een vleivorm van Lambrecht, een van onze oudste Germaanse voornamen. Lambrecht bestaat uit de twee Germaanse woorden: landa "land" en bertha "schitterend". In de vertrouwelijke omgang werd Lambrecht bij ons in de Middeleeuwen Lammin genoemd en later Lamsin.
Vatten we het voorgaande samen:
landa + bertha (Germaanse woorden voor 'land' en 'schitterend') --> Lambrecht (voornaam) --> Lammin (voornaam) --> Lamsin (voornaam) --> Lamsin (familienaam) -->Lamsins (familienaam) --> Lampsins (familienaam) --> Lamsens & Lanssens
Volgens deze theorie komen de familienamen 'Lamsens' en 'Lans(s)ens' allebei uit dezelfde stamvorm, maar dit klopt niet. Uit DNA onderzoek blijkt dat beide familienamen volledig apart ontstaan zijn.
In de gemeenten waar we inderdaad een overgang zien Lamsin --> Lampsins --> Lanssens (Zwevezele, Ruddervoorde, Lichtervelde, Zuienkerke, e.a.), worden in de periode 1620 -1650 Lampsins en Lanssens NAAST elkaar gebruikt. Dat wijst dus op een verschillende oorsprong. Bovendien duikt in andere gemeenten de naam 'Lanssens' begin de jaren 1600 rechtstreeks op, dus zonder oudere sporen van Lamsins/Lampsins. Een typisch voorbeeld zijn de poorters van Ieper begin de jaren 1600:
- In Ieper wonen er in 1600 al gevestigde poorters Joos Lampsen Chrétien Lampsen.
- In 1614 komt er zich een vreemde vestigen met de naam Jean Lanssens
Dr Debrabandere geeft daarom zelf toe dat de naam Lanssens ook voor een deel rechtstreeks uit het Germaanse landa "land" kan worden verklaard via de oude voornaam Lanzo. Ook zijn Nederlandse collega dr. van der Schaar vermeldt de uit 'landa' afgeleide voornaam Lanzo, die in de 15° eeuw verlengd werd tot het Vlaamse Lanseloot en vandaar Lans()sens. Dat brengt ons tot de volgende conclusie:
LAMSENS
Deze familienaam is ontstaan uit de Germaanse woorden landa (land) en bertha (schitterend). Hieruit volgde de Vlaamse voornaam Lambrecht en haar vleivormen Lammin en Lamsin. De afgeleide familienaam ('zoon van') werd Lamsins, en dan via uitspraak Lampsins -> Lampsens -> Lamsens.
De naam was ruim verspreid in de jaren 1500 en heeft schitterende personen voortgebracht:
- Brugge: schilderij in het Groeningmuseum van Jossine Lamsins geboren in 1470
- Luik: de beroemde Dominicus Lampsonius geboren in 1532 in Brugge
- Oostende: burgemeester Cornelis Lampsins geboren in 1540 en zijn beroemde adellijke zoon Cornelis jr. naar wie het Lampsinshuis in Vlissingen genoemd is
- Zwevezele: herbergiersdochter Maria Lampsins huwde met de Heer van Zwevezele en is een voorouder van Koningin Mathilde
- Ieper: de poorters Joos Lampsen Chrétien Lampsen
De naam 'Lamsens' was bijna uitgestorven omdat er op het einde van de jaren 1700 veel meer Lans(s)ens waren, en de pastoors schreven systematisch 'Lans(s)ens'. De naam werd echter op het nippertje gered door één persoon: burgemeester Frans Lansens van Koolskamp (°1766 +1838). Die noemde zichzelf 'Lamsens', en als hoofd van de burgerlijke stand zag hij nauwlettend toe dat er in Koolskamp 'Lamsens' geschreven werd.
LANS(S)ENS
Deze familienaam is ontstaan uit het Germaanse woord landa (land). Hieruit ontstond de voornaam Lanzo en haar vleivorm Lanseloot. De afgeleide familienaam ('zoon van') werd Lans(s)ens. De familienaam is ruim verspreid in Noordelijk Europa (Scandinavië, Duitsland, Nederland) onder de vorm Lansen en Lansens. In Duitsland is er zelfs een gemeente Lansen (D-17192). In onze streek verschijnt de naam pas vanaf de jaren 1600. De grote open vraag is natuurlijk: van waar??
De naam nam zo'n uitbreiding dat ze de standaard werd, en vele 'Lamsens' zijn veranderd in 'Lanssens', bv. in Zwevezele, Ruddervoorde, Lichtervelde en Zuienkerke.
SAMENGEVAT
Vóór 1600 was er bij ons uitsluitend de naamvorm met een 'm', eerst Lamsin (voornaam werd familienaam), en dan de evolutie naar Lamsins --> Lampsins --> Lampsens --> Lamsens. Vanaf 1600 hadden we - daarnaast!! - ook Lans(s)ens met een 'n', maar stilaan begonnen beide vormen te vermengen. Lans(s)ens kreeg de bovenhand, maar ook Lamsens is tot op vandaag blijven bestaan.
Stamboom (genealogie/genealogy/généalogie) Lanssens-Denoo: 24.814 personen (individuals, personnes) d.d. 14 februari 2024 - site: http://lanssens.be