Petrus is de oudste van onze voorouders in Torhout. Zijn huwelijk en overlijden waren in Torhout, en al zijn kinderen zijn daar geboren. Maar zelf is hij niet in Torhout geboren. Om zijn afkomst te vinden, deden we een speurtocht in de databank naar de geboortes van elke passende Petrus La(m)(n)(p)(s)sens. We vonden er drie:
1. Petrus Lampsens geboren op 16.04.1647 in Lichtervelde
2. Petrus Lamsins geboren ca. 1620 à 1630 in Zwevezele
3. Petrus Lamsins, geboren op 11.03.1630 in Gits
Voor de speurtocht moeten we ons baseren op de huwelijksgetuigen, en op de peters en meters van de oudste kinderen van Petrus Lanssens en Catharina Verschuere. Die zijn:
- getuigen op hun verloving van 07.07.1667: Joannes Lanssens en Joannes Verscheure
- getuigen op hun huwelijk van 13.09.1667: Judocus Vanthournout en Arnoldus Vangrevelingen (nepgetuige)
- peter en meter van Petrus junior, °Torhout 16.04.1668: Adrianus Lanssens en Elisabeth Excrois (= Escroat, Lescrauwaet)
- peter en meter van Joannes, °Torhout 17.03.1670: Guillielmus Roose t.v.v. Martinus Verscheure (afwezig) en Maria Vandierendonck
- peter en meter van Jacobus, °Torhout 22.04.1673: Petrus Van Assene en Joanna Versickers
- peter en meter van Elisabet, °Torhout 19.09.1674: Jacobus Deckmyn en Elisabeth Vermersch
- peter en meter van Petronilla, °Torhout 18.01.1677: Judocus Tuyttens en Petronilla Erpoel
- peter en meter van Maria, °Torhout 17.01.1680: Stephanus Vandeweghe en Maria Schoolmeester
- peter en meter van Godeleva, °Torhout 03.04.1682: Judocus de Clerck en Jacoba van Hiele
- peter en meter van Joannes, °Torhout 01.04.1685: Judocus de Clercq en Godeliva Verscure
- peter en meter van Judocus, °Torhout 27.11.1687: Judocus Wellecomme en Anna Vandeweghe
- peter en meter van Christina, °Torhout 15.05.1689: Martinus Versyck en Joanna Haeseval
Laten we beginnen in Lichtervelde, de gemeente waar Catharina Verschuere geboren is (zie verder). In Lichtervelde vinden we frequent de naam 'Vandierendonck', maar niet Croix-Lacroix-Delacroix. Het belangrijkste is echter de geboorte van Petrus Lampsens op 16.04.1647, hetzelfde geboortejaar als Catharina Verschuere. Hij is de zoon van Antonius Lampsens en Cornelia Vereenooghe, waarvan de stamvader bekend is tot het jaar 1490 in Lichtervelde. Probleem is dat noch de huwelijksgetuige van onze Petrus (= Joannes Lanssens), noch de peter van zijn eerste kind (= Adrianus Lanssens), in Lichtervelde terug te vinden zijn. Er is dus geen aanknopingspunt. Uitendelijk bleek uit de Y-DNA-test van 2017 met 14 La(m)(n)(p)(s)sens, dat de DNA niet overeenstemt. Daarmee vervalt deze hypothese.
Tweede hypothese is dat Petrus afkomstig is van onze oerstam uit Zwevezele die teruggaat tot in het jaar 1460. In Zwevezele zijn in die periode niet één, maar twee Maria's Vandierendonck (= meter van Petrus' tweede kind Joannes) gehuwd met een Lanssens! We vinden er een passende Petrus Lanssens, zoon uit het tweede huwelijk van Jan Lamsins x Josyne Lampsins. Deze Petrus heeft effectief een broer Adriaen (= peter van Petrus' oudste kind !!). Hij heeft een andere broer Joos, en één van de Maria's Vandierendonck is inderdaad gehuwd met een Joos. In Zwevezele vinden we bovendien de familienamen Lacroix en Verschuere vaak terug. Hiermee zouden veel onderzoekers overtuigd zijn dat ze de oplossing gevonden hebben.
Wanneer we echter de leeftijden aftoetsen wordt het een ander verhaal. De geboorteperiode van deze Zwevezeelse Petrus ca. 1620 à 1630, betekent dat hij in Torhout huwde op 42 à 52-jarige leeftijd met de 20-jarige Catharina, dat hij zijn jongste kind had op 60 à 70-jarige leeftijd, en dat hij overleden is op 87 à 97-jarige leeftijd. Zelfs als we telkens de laagste leeftijd nemen, is dat misschien mogelijk, maar toch onwaarschijnlijk. Daarbij blijft er nog een grote hinderpaal, nl. de huwelijksgetuige Joannes Lanssens. Deze Zwevezeelse Petrus is nochtans zoon van Joannes, maar zijn vader kon geen huwelijksgetuige meer zijn want hij was al overleden in 1639. En verder heeft deze Petrus geen broer met de naam Joannes. Uiteindelijk bracht de DNA test van 2017 ook hier een negatief besluit.
Met onze derde hypothese komen we in Gits. Hier vinden we Andreas Lanssens (°~~1595) gehuwd met Judoca Maertens. Hun jongste zoon is Petrus Lamsins, geboren te Gits op 11.03.1630. Een broer van deze Petrus is Andreas Lanssens (°~~1621). Die verhuisde van Gits naar Torhout, en huwde daar op 10 oktober 1646 met Maria Schellebrouck. De huwelijksgetuigen waren Antonius Lanssens (= zijn oudste broer °~~1619) en nepgetuige Guillielmus Roose (zie hierboven bij Joannes). Zijn de broers Andreas Lamsins en Petrus Lamsins misschien samen verhuisd naar Torhout, waarna Andreas alleen doorgetrokken is naar Kortemark?? Opnieuw zitten we met een onwaarschijnlijk vroeg geboortejaar van 1630. Andreas huwde in 1646 en Petrus slechts in 1667. Dat is een generatie verschil, en dus niet geloofwaardig.
Dan kwam in 2017 het DNA resultaat... Pierre Lansen (°1937, afstammeling van Gits), heeft dezelfde DNA subhaplogroep als ikzelf (Paul Lanssens °1950, afstammeling van Torhout).
Aangezien de voorouders in Gits teruggevonden worden tot 1595, is dit de oudste lijn. Dat betekent dat de afstammelingen van Torhout, die daar pas aangetroffen worden vanaf 1667, aan deze lijn moeten verbonden worden. Fantastisch resultaat !! Maar waar verbinden??
Petrus (°Gits 1630, onze derde hypothese hiervoor vermeld) komt niet in aanmerking wegens de leeftijd. Er moet dus ergens een andere Petrus geboren zijn omstreeks 1642 +/- 5 jaar (de typische huwelijksleeftijd was 25 jaar), van origine uit Gits. Als we de oudste afstammelingen van Gits overlopen, komt slechts één familie in aanmerking om de ouders te zijn van een Petrus Lanssens geboren omstreeks 1642. Dat is Antonius Lanssens x Judoca Vandenbussche. Dit koppel huwde te Kortemark in 1639, waarbij Antonius 'Lancke' genoemd werd. We kunnen de akte niet nalezen want het boek is niet bewaard. Pas vanaf 1653 vinden we 3 doopakten van hun kinderen, nl. in Kortemark. Het is onmogelijk dat ze tussen 1639 en 1653 geen kinderen zouden gehad hebben. Zo is er al zeker één kind Andreas, geboren ca. 1645 (zie uitleg bij hem). Er kan dus zeker ook nog een kind Petrus geweest zijn. En eventueel ook een kind Joannes (die huwelijksgetuige was) en een kind Adrianus (die peter was). De geboorten van hun kinderen tussen 1639 en 1653 is echter onbekend. Naar de reden moeten we niet ver zoeken: de doopakten van Kortemark hebben grote hiaten van 1644-1648 en 1650-1653, dus pal in die periode. Ook de doopakten van Gits vertonen trouwens hiaten in die periode, o.m. 1647-1648. Voor de zekerheid zochten we ook in alle omliggende gemeenten die geen hiaten hebben: Lichtervelde, Torhout, Ichtegem, Koekelare, Bovekerke, Vladslo, Werken, Handzame, Zarren, Hooglede, Roeselare, Beverer, Ardooie en Koolskamp. Het zou natuurlijk kunnen dat we de kinderen niet vinden omdat de naam helemaal fout gespeld werd (denk aan 'Lancke' uit Kortemark). Bovendien zijn er nog omliggende gemeenten waarvan de doopregisters van de jaren 1640 niet bewaard zijn: Staden, Westrozebeke, Oostnieuwkerke en Zwevezele. Tenslotte zou Antonius ook tijdelijk veel verder kunnen gewoond hebben dan in de omliggende gemeenten, maar in de database van West-Vlaanderen is hij niet te vinden.
In feite is dit allemaal zoekwerk in de marge: hét knelpunt zijn de grote hiaten in de dopen van Kortemark, precies in onze zoekperiode.
Dat leidt ons tot de volgende conclusie:
- Gelet op het DNA resultaat dat de afstammelingen van Torhout onweerlegbaar verbindt aan die van Gits,
- Aangezien er in Gits-Kortemark één en slechts één passend gezin is voor de ouders van Petrus, nl. Antonius Lanssens x Judoca Vandenbussche,
- Omdat Antonius Lanssens afkomstig is uit Gits, maar gehuwd is in 1639 in Kortemark en daar 3 kinderen had in 1653-1658,
- Omdat Antonius ook in de periode 1639-1653 meerdere onbekende kinderen moet gehad hebben,
- Omdat er precies in die periode grote hiaten zijn, zowel in de doopregisters van Kortemark als van Gits, ...
nemen we voorzichtig aan dat Petrus Lanssens de zoon is van Antonius Lanssens en Judoca Vandenbussche, en dat hij geboren is ca. 1642 in Kortemark. Indien dit toch niet zou kloppen maken we hoogstens een kleine fout qua ouderpaar, maar qua DNA zitten we in de de juiste tak. M.a.w. de ouders zijn niet 100% zeker, maar de grootouders Andreas Lanssens x Judoca Maertens zijn zeker juist.
____________________________________
Catharina Verschuere is geboren te Lichtervelde op 04.06.1647, als dochter van Martinus Verschuere (zelf zoon van Nicolas) en Anna Goddyn (zelf dochter van Rogerius). Haar familienaam wordt alleen bij de geboorte geschreven met 'ue', later is het altijd 'Verscheure'. De andere kinderen uit het gezin zijn: Martinus (°Lichtervelde 25.01.1639), Judoca (°Lichtervelde 28.10.1641), Godeliva (°Lichtervelde 22.03.1644, huwde Jacobus Drypont), Jacobus (°Lichtervelde 12.09.1649) en Petrus (°Lichtervelde 02.12.1654, huwde Catharina Cockx). Het is de enige Catharina Verschuere die in die periode, in de parochieregisters rondom Torhout te vinden is. Haar leeftijd bij het huwelijk is dan 20 jaar, dus perfect aannemelijk. Bij de geboorte van het tweede kind (Joannes Lansen °17.03.1670), is de (afwezige) peter haar vader Martinus Verscheure. Hij was afwezig omdat hij van Lichtervelde naar Torhout moest komen en hij was niet op tijd. De koster Guilielmus Roose heeft hem vervangen.
Catharina's ouders Martinus Verscheure en Anna Goddyn waren gehuwd te Lichtervelde op 01.09.1637, met huwelijksgetuigen Rogerius Goddyn (Anna's vader) en Joannes Verscheure (Martinus' broer). Deze Joannes Verscheure was ook getuige bij het huwelijk van Petrus Lanssens en zijn nichtje Catharina Verscheure.
Tussen de verloving (zondag 7 juli 1667) en het huwelijk (vrijdag 13 september 1667) van Petrus en Catharina verloopt meer dan 2 maanden. Dat is hoogst ongewoon. Meestal is de verlovingsduur ca. 3 weken (er moeten drie zondagen passeren om drie 'afroepingen' te kunnen doen). Volgens de kerkregisters was er in juli en augustus 1667 zelfs geen enkel huwelijk. Dat wijst op een oorlogstoestand. Torhout was in die periode quasi verlaten door ongeregeldheden.
____________________________________
Fantastisch is dat we de ligging van Petrus Lanssens' woonst te Torhout in 1702, konden terugvinden dankzij het schitterende werk van Maurice Pyck uit Torhout. Het was een 'cijnshuisje'. Dat betekent dat het gebouwd werd op andermans grond, waarbij de bezitter van het huisje een jaarlijkse cijns verschuldigd was aan de grondeigenaar. In ons geval is het bewuste perceel 100 roeden groot (1.475 m2), langwerpig gelegen langs de straat, en eigendom van een zekere Scholleberg. Petrus was dus eigenaar van zijn woning, maar niet van de grond. Volgens André Vandewiele in zijn tekst over het Vrijgeweed te Zwevezele, was een cijnshuisje een woonst die moest gebouwd worden in één nacht. Men moet dus eerder denken aan een hut dan aan een huis. Omwille van de eenvoudige bouwwijze met balken en planken en leem, niet ingegraven maar gewoon óp de grond geplaatst, werd een dergelijke woning niet beschouwd als een onroerend maar als een roerend goed. We kunnen dus niet stellen dat onze oudste voorvader al eigenaar was! Na hem woonden nog 2 generaties op dezelfde plaats, samen dus 3 generaties gedurende meer dan 100 jaar. Meer uitleg volgt daarom bij de volgende voorvader Joannes Lanssens en bij diens zoon Eduard Lanssens.
Op de foto zien we dat het perceel vandaag onbebouwd is: Petrus' huisje stond helemaal in de hoek vooraan.
Stamboom (genealogie/genealogy/généalogie) Lanssens-Denoo: 24.814 personen (individuals, personnes) d.d. 14 februari 2024 - site: http://lanssens.be